Igalo je grad u opštini Herceg Novi u Crnoj Gori. Geografski položaj i začudjujuća ljepota prirode čine Igalo i Herceg Novi najatraktivnijim turističkim lokacijama na Jadranskoj obali Crne Gore. Igalo je poznato kao turističko mjesto, a zahvaljujući ljekovitom - morskom mulju sa Blatne plaže - ili kako je još nazivaju Stara banja, centar je zdravstvenog turizma Crne Gore. Igalo je poznato i po neeksploatisanoj mineralnoj vodi nazvanoj "Igaljka". Još tridesetih godina prošloga vijeka izvršeno je ispitivanje igaljskog blata u laboratoriji poznatog francuskog lečilišta Viši („Vichy“), koje je definitivno potvrdilo njegovu izuzetnu lekovitost, ali tek nakon Drugog svjetskog rata,na inicijativu Mirka J. Stijepčića, koji angažuje dr. Svetozara Živojnovića realizovani su davno doneti planovi o osnivanju lečilišta u Igalu, koje je Odlukom vlade Crne Gore od 1.XI 1949. godine konačno i osnovano.

CRNOGORSKA OBALA-GLAVNI CENTRI

Gradovi na Crnogorskoj obali ce vas sigurno osvojiti svojim sarmom, raznolikoscu i mediteranskim mirisima. Od Ulcinja (koji je nekad bio gusarsko mjesto, danas predstavlja turisticki raj), Bara (grad prepun istorijskih spomenika, sa novim modernim gradskim jezgrom, lukom, marinom, hotelima), Budve (koja od Buljarice preko Petrovca i Svetog Stefana, pa sve do Jaza, predstavlja turisticku metropolu Crne Gore), preko Tivta (divnog i mirnog gradica), Kotora (koji je pod zastitom UNESCO kao kulturno umjetnicko blago), sve do Herceg Novog (neodoljivog turistickog grada punog zelenila, cvijeca, stepenica i predivnih istorijskih objekata) svaki grad je prica za sebe. U svakom gradu mozete naci restorane sa domacom hranom i ribljim specijalitetima, kafice sa divnim terasama i odlicnim koktelima, hotele sa prijatnim osobljem i nezaboravnim pogledom na more. Nigdje necete vidjeti ljepsi zalazak sunca, eksploziju boja i emocija, kontraste planina i mora - kao na crnogorskom primorju. Ako jednom posjetite crnogorsko primorije, uvijek cete se rado vracati.

SVETI STEFAN I MILOCER

Sveti Stefan, grad - hotel smesten na ostrvu koje je sa kopnom povezano pjescanim sprudom. Pjescana prevlaka koja povezuje obalu i ostrvo, ima dvije pjeskovite plaze crvene boje. Ovo, sada ekskluzivno odmaraliste, sagradili su trgovci i ribari u XV vijeku koji su tu zivjeli. 1960. postaje grad hotel i to zahvajlujuci nasim poznatim slikarima, Lubardi i Milunovicu, koji su ovaj stari gradic prepoznali kao turisticku atrakciju. Sveti Stefan posjetile su mnoge slavne licnosti od kojih izdvajamo: Sofija Loren, Monika Viti, Vili Brant, Bobi Fiser, Silvester Stalone, Klaudija Sifer, Ingemar Stenmark...

Milocer koji se nalazi u neposrednoj blizini Svetog Stefana, nekada je bio letnjikovac kraljevske porodice Karadjordjevic. Sa velikim brojem rijetkog rastinja, prekrasnom plazom i vrhunskom uslugom hoteli i vile u Miloceru garantuju divan odmor.

RISAN

Najstariji grad Boke. Potice iz III vijeka prije nove ere. Bio je zanatski, pomorski i trgovacki centar ilirske drzave. Dolaskom rimljana u Risnu se grade palate sa najbojim grckim mermerom, ukrasavaju se sa velelepnim skulpturama i mozaicima koji su se zadrzali i do danas i predstavljaju kulturno blago neprocenjive vrijednosti. Medju velikim brojem mozaika izdvaja se mozaik boga Hipnosa, koji je jedina mozaicna figura boga sna na svijetu.

Tivat je naprostranije naselje u Boki. Nalazi se u Tivatskom zalivu, na priobalnoj padini sumovitog uzvisenja Vrmac. Po predanju, jos u doba ilirske kraljice Teute, u III vijeku prije nove ere, na mjestu danasnjeg grada se nalazilo naselje.U njemu je, kako se pripovijeda, kraljica Teuta imala raskosan ljetnjikovac sa vrtom.

Najljepse nasljede iz proslosti je tivatski gradski park koji su podigli bokeljski moreplovci.Oni su po povratku sa svojih dugih putovanja donosili najrazlicitije primjerke egzoticnog rastinja i ukrasnog bilja i ovdje ga zasadjivali.

Medju hotelsko-turistickim objektima najatraktivniji su "Plavi horizonti", turisticko naselje "Ostrvo cvijeca" na Prevlaci i Sv. Marko.

U neposrednoj blizini grada nalazi se medjunarodni aerodrom.

Ulcinj

Ka samom uscu rijeke Bojane u Jadransko more nalazi se Ulcinj, najjuzniji, grad Jugoslavije.

Vise od polovine Ulcinjske rivijere cine pjeskovite plaze od kojih je svakako najmarkantnija Velika plaza, najduza plaza Jadrana (13 km). Uz samu plazu smjesteni su udobni hoteli.

Ulcinj je star vise od 2.000 godina. Na ovom podrucju vjekovima su se sudarale kulture Orijenta i Zapada sto se, po bogatstvu istorijskog nasljedja, osjeca na svakom koraku.

Stari grad i njegovi bedemi, rusevine Svaca, episkopskog centra srednjevjekovne drzave Zete, u kojem je, kazu, bilo crkava koliko dana u godini, brojne uvale i skroviti zalivi sa bezbroj malenih plaza, skrivaju legende o gusarima i njihovim pustolovinama. Vjekovima donoseci pjeskoviti nanos, rijeka Bojana je, na svom uscu, formirala ostrvo Adu koje je danas pravi naturisticki raj. Egzoticno turisticko naselje i ljepota ambijenta pruzaju osjecaj izolovanosti od urbanih ritmova

Prvi veci grad na ulasku u Boku Kotorsku je Herceg Novi - grad istorije i modernog turizma. Star je vise od 600 godina, a o njegovoj burnoj proslost svjedoce tvrdjave (Spanjola, Citadela, Forte Mare, Kanlikula), brojne palate i crkve. U manastiru Savina vec dugo se cuva duh hriscanstva i riznica umjetnickog i kulturnog blaga. U blizini je Igalo, mediteranski centar zdravstvenog turizma sa cuvenim Institutom za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i reumatologiju. Uz samo more prolazi sedam kilometara dugacko setaliste (Pet Danica).

Bogatstvo raznovrsne mediteranske flore jedinstveno je u Evropi. Svake godine u Herceg Novom (februar-mart) odrzava se Praznik mimoze, predivnog mediteranskog drveta sa karakteristicnim zutim cvijetom.

Petrovac

Petrovac se nalazi u prostranoj dolini na 18 kilometara od Budve, oivičen sa dvije strane brdima koja su zašla u more, a od mora je odvojen sa dvije pješčane plaže.

Petrovac je nastao u rimsko doba i pretpostavlja se da je to mjesto bilo jedno od stanica na rimskom putu uz jadransku obalu. Iz tog perioda ostala su samo dva rimska mozaika u naselju Mirište.

Najstariji naziv za Petrovac je Lastva, koji se prvi put pominje u Ljetopisu Popa Dukljanina. U XVI vijeku Mlečani su u Petrovcu sagradili tvrđavu Kastio (Castello), u kojoj je bio stacioniran Mletački garnizon.

U istom periodu sagrađena je i sanitarna zgrada Lazaret, koja je služila u zdravstvene svrhe za smještaj bolesnika u vrijeme epidemija i kao karantin. Na ovom prostoru su se nalazili i magacini koji su služili za smještaj ulja, vina i drugih proizvoda koji su se odatle brodovima izvozili.

Crkve Sv. Tome i Sv. Ilije, obije iz XIV-XV vijeka, kao crkva Sv. Krsta u Novoselju sagrađena u XIV vijeku, ukrašena freskama sa početka XVII vijeka su u neposrednoj blizini Petrovca.

Današnje naselje se počelo formirati krajem XVIII i početkom XIX vijeka, da bi danas prestavljalo atraktivno turističko mjesto.

Ispred Petrovca nalazi se ostrva Katič i Sveta Neđelja sa istoimenom crkvicom, koja je prema jednom od predanja sagrađena od mornarskih priloga, a prema drugom, sagradio je grčki moreplovac, koji se poslije brodoloma spasio na tom ostrvu. Rustičnog je izgleda, manjih dimenzija i jednostavne arhitektonske konstrukcije. Ona predstavlja i zanimljivu znamenitost i ukras petrovačkog zaliva.

Skočiđevojka – rt blizu Petrovca dobio je naziv, kada je vjerena djevojka bježeći od otmičara skočila sa visoke litice.

U centralnom dijelu Crnogorskog primorja nalazi se Budvanska rivijera, sa Budvom kao turistickim sredistem Jugoslavije.

Predivni Stari grad opasan zidinama, hrabro je zakoracio u more. Uske, kamenom poplocane ulice ulivaju se u male, ali prelijepe gradske trgove. U blizini su luksuzni budvanski hoteli.

Duga, pjeskovita Slovenska plaza i manja skrovita plaza Mogren, pravi su biseri prirode. Obliznje ostrvo Sveti Nikola, pored ljepote dodira sa prirodom, pruza razlicita uzivanja u zabavnom zivotu.

Budva zivi 24 casa dnevno. Mladost, pjesma, sport i zabava privlace hiljade gostiju iz cijelog svijeta. U blizini Budve nalaze se Becici koji su, od malenog ribarskog sela, postali veliki hotelski kompleks smjesten uz tri kilometra dugacku pjeskovitu plazu. Na trecem kilometru puta ka Kotoru (24 km) nailazi se na veliku plazu Jaz koja se, i dalje netaknuta, nalazi u centru interesovanja evropskih investitora.

Grad Bar je najveci lucki centar Jugoslavije ali, sve vise, i izuzetno interesantno turisticko odrediste. Zive pomorske veze sa Italijom i zeljeznicka pruga koja vodi ka Beogradu i dalje u srce Evrope, daju sjajnu perspektivu razvoju ovoga grada.

Stari dio grada, Stari Bar, pominje se u dokumentima koji poticu iz IX vijeka. Dobro ocuvani ostaci zidina i tvrdjava kao i predivan pogled na cijeli grad i okolinu, obavezuju putnika da ga posjeti.

Na samom ulasku u grad nalazi se drvo masline staro visse od 2.000 godina. Cudljivi morski vjetrovi i hladni zimski dah sa planina nisu uspjeli unistiti ovo najstarije stablo u Evropi. Ova blagorodna starica jos uvijek daje plodove.

Obalom, sjeverozapadno od Bara, nailazi se na Sutomore, smjesteno uz predivnu pjescanu plazu pored koje su nanizani brojni hoteli, odmaralista i kuce. Dalje put vodi kroz pitoma primorska mjesta Buljaricu, Canj i mnoga druga, uz obilje sunca i netaknutu prirodu. Ovaj dio obale zavrsava se ljupkim gradicem Petrovcem koji sve vise postaje turisticki centar sa kvalitetnom ponudom i turistickom uslugom.

Zaliv Boke kotorske
Najjuzniji fjord Evrope

" I cudim se suncu kako moze zaci
kad ljepote ove nigdje nece naci."
Lj. Nenadovic

Udjete li u Boku kopnom ili s mora, desice vam se ista stvar - Boka ce vas zacarati, a takvi cete ostati i kad odete iz nje. Putniku se cini kao da su se planine raspukle i pustile more da udje u njih. To je najjuzniji fjord u Evropi. Nad tankom linijom obale nadvile su se visoke planine, stiteci je od surove klime sa sjevera. I zbog toga je Boka oaza mediteranske vegetacije - agava, palmi, mimoza, oleandera, kivija, nara, ljekovitog bilja... Dok je na njenim vrhovima snijeg, u podnozju u isto vrijeme cvjetaju ruze.

Zaliv je prirodno podijeljen na cetiri manja - hercegnovski, risanski, kotorski i tivatski. Kao biseri, po njegovoj obali nanizani su mali gradovi, riznice istorije, umjetnosti i ljepote. Kotor je stari pomorski i kulturni centar. Vjekovima je bio raskrsnica trgovackih puteva i pod jakim uticajem Mletacke Republike. Zaokruzen je od planinskog zaledja cvrstim odbrambenim zidom gradjenim jos u doba Vizantije.

Dobrota je gradic u kome su sacuvane brojne palate nekadasnjih pomoraca i brodovlasnika. Perast je postojbina mnogih pomoraca svjetskog glasa i primjer grada koji je citavom svojom sudbinom bio okrenut ka moru. Stilom zivota je podsjecao na Veneciju s kojom je imao zive trgovacko-kulturne veze. Pun je ostataka starih plemickih palata koje samo nagovjestavaju nekadasnji sjaj i bogatstvo. U jednoj od njih, palati Bujevica, smjesten je Muzej grada. Zanimljiva je istorijska prica da su u Perast dolazili ruski boljari da bi ucili vjestine pomorstva i da se ovo mjesto smatra kolijevkom ruske flote. Pred Perastom se nalaze dva ostrvca – Gospa od Skrpjela i Sv. Djordje. Predstavljaju izuzetnu turisticku atrakciju. Risan je poznat po ostacima anticke kulture. U njemu su pronadjeni ostaci vile jednog rimskog patricija s podnim mozaicima koji po svojoj ljepoti ne zaostaju za onim radjenim u rimskim palatama toga doba.

Herceg Novi je grad koji se nalazi na samom kraju zaliva. Njegov izgled je ilustracija njegove burne istorije. To je simpaticna mjesavina romanickog, vizantijskogi orijentalnog stila spakovana u mediteranski izgled grada. Danas je to grad cvijeca, jer su svi njegovi prozori okrenuti ka suncu i moru. Jedan je od najtoplijih gradova Jadrana. U njemu treba posjetiti Muzej i Arhiv grada, Galeriju moderne umjetnosti, Stari grad sa Sahat-kulom.

Kulturni prostor Crne Gore, od praistorije do danas, formiran je uticajem civilizacija Istoka i Zapada. Na ovoj relativno maloj teritoriji zapazaju se uticaji mediteranskih, srednjeevropskih, istocnoevropskih i orijentalnih civilizacija i kultura. Ovakav istorijski proces uticao je na formiranje kulturoloske slike Crne Gore, koju odlikuje, prije svega, multikulturalnost u najsirem smislu rijeci. Danasnja kulturna riznica Crne Gore nudi obilje arheoloskih, pisanih i umjetnickih vrijednosti pomocu kojih iscitavamo kulturnu istoriju ovog prostora. Raznovrsnost u arhitekturi kulturno-istorijskih spomenika, kao i bogatstvo muzejskih, arhivskih i biblioteckih fondova, materijalni su dokaz o specificnom kulturoloskom miljeu Crne Gore.

Duz primorja i njegovog zaledja romanizacija ilirskog stanovnistva se moze pratiti od I vijeka, o cemu svjedoce ostaci naselja gradjenih na raskrscima puteva i novih komunikacija (Risan, Budva, Akruvium, Ulcinj, Duklja i Municipium S…).

Preromanicki, romanicki, goticki i barokni uticaji, vidljivi su u arhitekturi, kamenoj plastici i slikarstvu Crnogorskog primorja. Najveca koncentracija umjetnickih vrijednosti na pomenutom prostoru, evidentna je u Bokokotorskom zalivu. Reprezent ovih sadrzaja na prostoru Crne Gore je grad Kotor, koji je kao takav uvrsten u kulturnu bastinu UNESCO-a. U samom gradu monumentalnoscu i ljepotom istice se katedrala Svetog Tripuna, a sakralni spomenici u cijelom Bokokotorskom zalivu predstavljaju vrhunac umjetnickog stvaralastva, sto posebno dokazuju manastir Savina i Gospa od Skrpjela.

U zaledju primorja po kulturno-istorijskom znacaju istice se prostor Skadarskog jezera sa specificnim manastirskim kompleksima na njegovim goricama (ostrvcima): Beska, Moracnik, Starcevo, Kom, Vranjina, i utvrdjenjima Zabljak i Lesendro.

Kontrasti tla povezani su i sa klimom. Dok na Crnogorskom primorju vlada sredozemna klima, u najblizem zaledju, samo na desetak kilometara vazdusne linije, vec je kontinentalna klima. Dinarski vijenac planina Orjen, Lovcen i Rumija uzdize se strmo nad morsku obalu i kao dzinovska kulisa uveliko sprecava prodiranje primorske klime u unutrasnjost. U primorskoj zoni srednje temperature vazduha u julu se krecu izmedju 23,4 ^oC i 25,6 ^oC. Ljeta su obicno duga i suva, a zime kratke i blage.Dolinom Bojane, preko bazena Skadarskog jezera i uz rijeku Moracu, uspije da prodje jaci toplotni val, koji Podgoricu cini najtoplijim gradom u Jugoslaviji.

Izrazit kontrast ostalim geografskim cjelinama i zapravo mediteransku fasadu Crne Gore, predstavlja primorski dio.

Sirina Jadranskog mora najveca je izmedju Crne Gore i juzne Italije (oko 200 km). Taj dio Jadranskog mora je i najdublji (najveca dubina je 1330 m, na udaljenosti od 120 km jugozapadno od Boke Kotorske).

Obalska linija duga je 293,5 km, od cega su 52 km plaze. Crnogorsko primorje je veoma uzak pojas (od 2-10km), od unutrasnjosti odijeljen visokim i strmim kraskim planinama Rumijom, Sutormanom, Orjenom i Lovcenom. Obala je veoma razudjena, sa brojnim zalivima i zatonima. Najimpresivniji i najveci je Bokokotorski zaliv, koji predstavlja najjuzniji fjord na svijetu.

PRIVREDNE ODLIKE

Privreda ove regije nosi sve odlike primorja. Bokelji su oduvjek poznati kao pomorci.Kotor, Prcanj, Dobrota, Perast su nosioci pomorske aktivnosti.U Bokokotorskom zalivu su razvijeni turizam, ribarstvo, mediteranska poljoprivreda(rano voce i povrce, agrumi, masline).

Turizam je najvaznija grana privrede. Njegovu osnovu cine toplo more, llijepe plaze, kulturno-istorijski spomenici.

KATEDRALA SV. TRIPUNA U KOTORU MANASTIR SAVINA U HERCEG-NOVOM

BOKOKOTORSKI ZALIV se sastoji od cetiri manja zaliva: Toplanski (Hercegnovski zaliv), Tivatski, Kotorski i Risanski. Toplanski i Tivatski zaliv spaja tjesnac Kumbor, a Tivatski i Risanski prodor Verige.U Bokokotorskom zalivu se nalazi i nekoliko manjih ostrva:Mamula, Mala Gospa, Milosrdja, Sveti Marko, Ostrvo Cveca, Gospa od Skrpjela, Sveti Djordje.Klima je suptropska. Padavine su obilne. Uzaledju Bokokotorskog zaliva, u Crkvicama, godisnja suma padavina iznosi 5317 mm, sto predstavlja maksimum u Evropi.Vegetacija je bujna, zimzelena. Svake godine se u Herceg-Novom odrzava turisticka manifestacija-praznik mimoze.PASTRVICKO PRIMORJE se proteze od Boke do Ulcinja. Siroko je samo 2-3 km. Obala je sitno razudjena. U krecnjackim stijenama obala je visoka i strma, u obliku klifova. u meksim, flisnim stijenama obala je niska, pjeskovita. Takvi su Budvanski i Barski zaliv i citav niz manjih pjeskovitih plaza, kao sto su Petrovac, Milocer, Sv. Stefan, Ulcinj, itd.

Petrovac Sveti Stefan

CRNOGORSKO PRIMORJE CRNOGORSKO PRIMORJE JE PO MNOGO CEMU ATRAKTIVNO. SACINJAVAJU GA: BOKOKOTORSKI ZALIV, SITNO RAZUDJENO CRNOGORSKO PRIMORJE OD BUDVE DO ULCINJA, SKADARSKI BASEN I ZETSKO-BJELOPAVLICKA RAVNICA.

POLOZAJ, VELICINA PROSTIRANJE I PODJELA

Crnogorsko primorje predstavlja malu, ali veoma znacajnu regiju Crne Gore.Proteze se od ulaza u Bokokotorski zaliv do usca Bojane u Jadransko more.To je uzani primorski pojas sirok svega 2-3 km.Izuzetak cini prekrasni Bokokotorski zaliv koji se dublje uvlaci u kopno. Uz dolinu Bojane preko Skadarskog-basena i Zetsko -bjelopavlicke ravnice, Crnogorsko primorje se dublje siri u planjnski prostor Crne Gore.Neposredno iznad primorskog pojasa dize se 900-1000 m strmo krecnjacko zaledje i planine Orijen, Lovcen i Rumija. Crnogorsko primorje zahvata 2440 km² i to je najgusce naseljeni dio Republike Crne Gore. Dijeli se na Bokokotorski zaliv, Pastrvicko primorje,Skadarski basen i Zetsko-bjelopavlicku ravnicu.